Matematiği öğretecek kimselerin matematiğin tarihini, temel kavramlarını, bu temel kavramların ne gibi sorunlar, koşullar altında oluşturulup geliştirildiğini anlaması gerekir. Yoksa matematik belli işlemleri “kurnazca çözüverme” tehlikesi yaşıyor. G.H. Hardy

2022-2023 Eğitim Öğretim Yılı Başlıyor

Yeni eğitim öğretim yılı 12 Eylül'de başlayacak.

İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik

“Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayımlandı.

Ders etkinliklere katılım ve proje değerlendirme ölçeği (otomatik)

Proje ve Ders etkinliklere katılım ölçeği hazırlamak için e-okuldan kopyaladığınız öğrenci ve puanları yapıştırarak kullanabileceğiniz otomatik çizelge..

Matematik Dersi Yıllık Planları eklenmeye başlamıştır.

Cevatpaşa Ortaokulu yıllık planları eklenmeye başlamıştır.

Ödev Kontrol Çizelgesi

Aylık olarak öğrencilerin yaptıkları ödevlerin durumunu yüzdelik olarak hesaplayan program.

22 Eylül 2019

Flash Bellek Virüslerinden Korunmak İçin


Flash Bellek Virüslerinden Korunmak için


Ömer Bilgin tarafından hazırlanmıştır.

Paylaş:

Çanakkale Nitelikli Liseler

ÇANAKKALE'DEKİ NİTELİKLİ LİSELER VE KONTENJANLARI




Okul Adı Okul Türü Kontenjanı
MERKEZ / Çanakkale Fen Lisesi Fen Lisesi 120
BİGA / Biga Atatürk Fen Lisesi Fen Lisesi 90
ÇAN / Çan Fen Lisesi Fen Lisesi 60
GELİBOLU / Gelibolu Fen Lisesi Fen Lisesi 60
AYVACIK / Ayvacık Fen Lisesi Fen Lisesi 90
MERKEZ / Çanakkale Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Sosyal Bilimler Lisesi Sosyal Bilimler Lisesi 90
MERKEZ / Çanakkale Anadolu İmam Hatip Lisesi Anadolu İmam Hatip Lisesi 90
BİGA / Biga Anadolu İmam Hatip Lisesi Anadolu İmam Hatip Lisesi 60
MERKEZ / Çanakkale Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Anadolu Teknik Programı 30
BİGA / İÇDAŞ Biga Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Anadolu Teknik Programı 30
Paylaş:

Matematik Dersinde Nasıl başarılı Olurum?

ÖĞRENİLMİŞ ÇARESİZLİK: MATEMATİK

Gerek yıllarca çalıştığım lisede, gerekse de şuan çalıştığım ortaokulda eğitsel rehberlik alanında beni en çok uğraştıran sorun: Öğrencilerimin matematik dersiyle olan olumsuz iletişimi oluyor. Ne yapsam başarılı olamıyorum matematikten. Matematik dersi olunca ayaklarım geri geri gidiyor. Allahım neydi günahım, bu matematik dersini bize reva gördün gibi serzenişlerine çok tanık oldum.

Genel olarak öğrencimiz neden başarılı değil bu derste biraz kafa yoralım istiyorum. Öncelikle matematik dersi neden-sonuç ilişkisine dayalı bir derstir. Soyut düşünce, parça-bütün ilişkisi kurma, şekili yorumla ve düzenli çalışma gibi özellikler ister. Türk öğrenci tipi, kültürel kodları gereği düzenli çalışmayla pek işi olmaz. Tabiri caizse yumurta deliğe gelince hesabı hareket eder. Matematikte bazı dersler gibi son anda yapılan çalışmalarla halledilebilecek bir ders olmadığı için, karnelerde öğrencinin en çok moralini düşüren ders olur. Gelsin artık matematik sendromu. Ayrıca toplum olarak düşünmeye, hayal kurmaya pek önem vermediğimiz için, öğrencilerde soyut düşünme, var olan bilgiyi yorumlama gelişmiyor. Bu durumun negatif yansıması en çok da matematik dersinde gösteriyor.

Gözlemlediğim diğer husus, Türk öğrencisinin duygusal yaradışlı olması. Öğretmeninin ilgilenmesini, sevgisini, önemsediğini göstermesini istiyor. Matematik dersinin tahtaya dayalı işlenmesi, etkileşiminin sosyal temelli derslere oranla daha az olması nedeniyle, ders öğretmeniyle kontak kurulamıyor. Somutlaştırarak yapılan anlatımlar (materyal kullanma), öğretmenin ders çıkışlarında öğrencileriyle yakından ilgilenmesi, bu derste başarıyı artırabiliyor.

Peki öğrencimiz bu tespitlerime rağmen matematik dersini başarabilir mi? Buna cevabım olumlu.  Peki nasıl çalışmalı. Beraber göz gezdirelim isterseniz.

-Sevmediğin bir işte başarılı olamayacağının farkında olarak , dersini ve öğretmenini sevmeli.

– Sabah ya da akşam yatmadan önce beş dakika ayırarak derse ön hazırlıklı gelmeli.

– Dersi derste dinlemeli. Not almalı. Tahtaya kalkmalı. Anlamadığı noktaları ders öğretmenine sormalı.

– Okul rehber öğretmeniyle görüşerek öğrenme stilini keşfetmeli. Ona uygun evde çalışma yapmalı.

– Evde o gün işlenen konuyla ilgili 20 dakika göz gezdirmeli, çözümlü soruları tekrar çözmeli. Konunun genel hatları ve formülleri öğrenmeli.

– Elindeki test kitabından aynı konudan farklı nitelikte sorular çözmeli.

– Grafikler çizmeli, fosforlu kalem ile konu başlıklarının altını çizmeli, hatta sesli olarak kendine o konuyu ya da o sorunun çözümünün nasıl olduğunu anlatmalı.

– Zorlandığı konularda o konuyu bilen arkadaşlarından yardım isteyerek (akran öğrenmesi) öğrenmeli.

– Matematik düzenli tekrar ve kağıt-kalem ister. Bol bol yazıp, çizmeli.

Bunların yapıldığı takdirde öğrencimiz matematik korkusunu yenerek, başarı olacaktır.

kaynak:
Paylaş:

21 Eylül 2019

8. Sınıf Matematik Uygulamaları Yazılı Soruları

2019-2020 Eğitim Öğretim Yılı 8. Sınıf Matematik Uygulamaları Dersi tüm yazılı soruları.

Yazılı soruları matematik uygulamaları ders kitabındaki sorulardan derlenerek hazırlanmıştır.





1. Dönem 1. Yazılı Kağıdını indirmek için tıklayınız.

1. Dönem 2. Yazılı Kağıdını indirmek için tıklayınız.

2. Dönem 1. Yazılı Kağıdını indirmek için tıklayınız. (Hazırlanıyor)

2. Dönem 2. Yazılı Kağıdını indirmek için tıklayınız. (Hazırlanıyor)


Paylaş:

7. Sınıf Matematik uygulamaları Yazılı Soruları

2019-2020 Eğitim Öğretim Yılı 7. Sınıf Matematik Uygulamaları Dersi tüm yazılı soruları.

Yazılı soruları matematik uygulamaları ders kitabındaki sorulardan derlenerek hazırlanmıştır.







1. Dönem 1. Yazılı Kağıdını indirmek için tıklayınız.

1. Dönem 2. Yazılı Kağıdını indirmek için tıklayınız.

2. Dönem 1. Yazılı Kağıdını indirmek için tıklayınız.

2. Dönem 2. Yazılı Kağıdını indirmek için tıklayınız.


Paylaş:

6.Sınıf Matematik Uygulamaları Yazılı Soruları

2019-2020 Eğitim Öğretim yılı 6. Sınıf Matematik Uygulamaları Dersi tüm yazılı soruları.

Yazılı soruları matematik uygulamaları ders kitabındaki sorulardan derlenerek hazırlanmıştır.





1. Dönem 1. Yazılı Kağıdını indirmek için tıklayınız.

1. Dönem 2. Yazılı Kağıdını indirmek için tıklayınız.

2. Dönem 1. Yazılı Kağıdını indirmek için tıklayınız. (Hazırlanıyor)

2. Dönem 2. Yazılı Kağıdını indirmek için tıklayınız. (Hazırlanıyor)


Paylaş:

11 Eylül 2019

E-okul Öğrenci Dosya Bilgileri

E-okul Öğrenci Dosya bilgilerini toplayabilmek için, öğrencilerimizin Velilerinin doldurması gereken form.

İndirmek için tıklayınız .
Paylaş:

09 Eylül 2019

7. Sınıf Tam Sayılar Çalışma kağıdı


7. Sınıf tam sayılarda toplama - çıkarma işlemi çalışma kağıdı. İndirmek için tıklayınız.


7.Sınıf tam sayılarda çarpma - bölme işlemi çalışma kağıdı. İndirmek için tıklayınız.




Paylaş:

08 Eylül 2019

8/L Sınıfı aylık soru çözüm takip çizelgesi

Öğrencilerimizin çalışmalarının verimli olması için öğrencilerimizin bu çalışmayı planlamaları gerekmektedir. Bu planlamayı kendileri yaparken hedef koymadıkları takdirde çalışmaları yeterli gelmemektedir. Rehberlik servisi ile yaptığımız bu çalışmada hedeflerinin belli olması için günlük çözdükleri soru sayılarını yazmalarını istiyoruz.

Benim velilerden istediğim paylaştığım listedeki çözdükleri soru sayılarını günlük olarak her ders için takip etmeleridir. Matematikten Türkçe derslerinden günlük en az 30 soru, Fen bilimlerinden günlük en az 20 soru sosyal bilgiler, İngilizce ve din kültüründen günlük en az 15 soru çözmelerini istiyoruz. Bu soru sayılarını günlük olarak çözen bir öğrenci her ders için yapması gerekli çalışmayı vaktinde yapmış olacaktır. Vaktinde yapılan çalışmalar da başarıyı getirecektir. Her gün de en az 30 dakika kitap okunmalıdır. Kitap okuma başarının temel anahtarıdır. Geçen yıllarda gördük ki hele yeni nesil sorularda en başarılı olan öğrencilerimizin ortak özelliği çok kitap okumalarıdır.

Benim sizlerden isteğim öğrencilerimizi sıkı takip etmeleridir. Her gün çözdükleri soru sayılarını ders ders en az soru sayısına dikkat ederek iyice kontrol edip, günlük olarak imzalamalarını istiyorum.

Bu çalışmalarımızın çocuklarımızı daha da başarıya götüreceğini düşünüyorum.

8/L Matematik Öğretmeni
Bahadır Sümer

Dosyayı indirmek için tıklayınız.

Paylaş:

05 Eylül 2019

Üslü sayılar çalışma kağıdı

ÜSLÜ SAYILAR

8. Sınıf Üslü sayılar ile ilgili Tam sayıların ve ondalık sayıların kuvveti, negatif kuvvet, üslü sayılarda çarpma bölme işlemi, Basamak sayısı hesaplama, üslü sayılarda bilimsel gösterim gibi konuların bol etkinlik ile kendilerini geliştirebilecekleri çalışma kağıtları. 









İndirmek için aşağıdaki linklere tıklayınız. 


8. Sınıf üslü sayılar1 (Tam sayıların ve ondalık sayıların kuvveti) indirmek için tıklayınız.

8. Sınıf üslü sayılar2 (Üslü sayılarda çarpma bölme işlemi) İndirmek için tıklayınız. 

8. Sınıf Üslü sayılar3 (Bilimsel Gösterim) İndirmek için Tıklayınız.
Paylaş:

02 Eylül 2019

Hoş Geldiniz



Mesleğimde daha başarılı ve verimli olmak adına öğrencilerimin ve velilerin bana ulaşabilmesi için bu siteyi hayata geçirmeyi uygun gördüm. Şimdilik veli ve öğrenci bilgilerinin güncellenmesi ile ilgili formun bulunduğu siteye daha sonra ihtiyaçlar doğrultusunda yeni bölümler eklenebilir.

Velilerin benimle iletişime geçmesini kolaylaştırmak için hazırladığım web sitesinin faydalı olacağını umuyorum
Paylaş:

01 Eylül 2019

Geometri


Geometri

Geometri 'yer' ve 'ölçme anlamlarına gelen, 'geo' ve 'metrein' sözcüklerinden oluşan bir terimdir. Geometri bilim dalını daha çok şekiller içerir. Tabiatta her yerde şekil görüldüğünden geometri bilimi, insanın yaratılmasıyla başlamıştır. Mısır’da geometrinin başlaması her yıl taşan Nil sularının altında kalan tarla sınırlarını yeniden çizmek olabilir. Mısır’ın yanı sıra Babil, Hint ve Çin gibi eski uygarlıklarda da gelişen geometri o dönemlerde büyük ölçüde, el yordamı, ölçme ve sezgiye dayanan bir yığın işlem ve bulgudan ibaret çalışmalardır. Eski Mısır da üçgenin, karenin ve dikdörtgenin alanının nasıl bulunacağı biliniyordu. Ayrıca üç boyutlu cisimlerin (piramit gibi) hacimleri de hesaplanabiliyordu. Avrupa kıtasında geometri, M.Ö. 7. yüzyılda, Yunan Thales ile karşımıza çıkıyor. M.Ö. 330 ve 320’de Euclid 13 ciltlik Elemanlar adlı eserinde geometriye yer vermiştir. Euclid’den sonra Archimedes ve Apullnins da geometri ile uğraşmıştır. Analitik geometri ise, ilk olarak Fransız matematikçiler Descartes ve Fermanat tarafından kullanılmıştır. Daha sonra, Leibniz, Cramer, Euler tarafından analitik geometrinin yöntemleri geliştirilmiştir.

Geometriye katkısı olan bazı bilim adamları şunlardır:

Öklid: Elemanlar adlı 13 ciltlik geometri kitabı vardır. Öklid postülatı, öklid geometrisi önemli eserleridir.

Pisagor: Geometride, sonuçların aksiyum ve postulatlardan elde edildiği görüşünü ilk defa ortaya koymuştur. Fisagor teoremi, aritmetiğin geometriye uygulanması önemli eserleridir.

Thales: Bir daire içine üçgen çizme problemi; ters açıların eşitliği, üçgenlerin kenarları ile ilgili bağıntılar, birinci ve ikinci Thales bağıntısı önemli eserleridir.

Diğer Bilim Adamları: Gauss, Cornot, Euler, Ömer Hayyam, Kepler, Laplace, Descartes, Ali Kuşçu, Buruni, Mange Apollonius, Kepler, Hamılton, Pascal, Gaspard, Jean Victor Poncelet ve daha birçok bilim adamı vardır.

Geometri: Noktada başlar. Doğruda yol alır. Düzlemde gezinir. Uzayda uçurur.

Geometri yaşadığımız her yerde vardır. Binalarda, ev eşyalarında, tabiatta, semalarda arabalarda yani kainatta her yerde vardır


Paylaş:

BÜYÜK SAYILARIN ADLANDIRILMASI

BÜYÜK SAYILARIN ADLANDIRILMASI
Bir milyon, milyar, trilyon, katrilyon. Bildiğimiz büyük sayılar bunlar peki ya daha büyük sayılar. Öğrenciler için; büyük sayıların isimlerini bilmenin çok şey biliyormuş gibi görünse de aslında gereksiz bir bilgi ve internetten gerektiğinde bunun gibi bir listeye bakarız. Size çok büyük sayıların isimlendirilmesi. Merak edenlere :-)



Bir milyon
1.000.000
Bir milyar
1.000.000.000
Bir trilyon
1.000.000.000.000
Bir katrilyon
1.000.000.000.000.000
Bir kentilyon
1.000.000.000.000.000.000
Bir seksilyon
1.000.000.000.000.000.000.000
Bir septilyon
1.000.000.000.000.000.000.000.000
Bir oktilyon
1.000.000.000.000.000.000.000.000.000
Bir nobilyon
1.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000
Bir desilyon
1.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000
DAHA BÜYÜK SAYILAR NASIL ADLANDIRILIR?
10^0. Bir (1)
10^3. Bin (1.000)
10^6. Milyon (1.000.000)
10^9. Milyar (1.000.000.000)
10^12. Trilyon (1.000.000.000.000)
10^15. Katrilyon
10^18. Kentilyon
10^21 Seksilyon
10^24. Septilyon
10^27. Oktilyon
10^30. Nonilyon
10^33. Desilyon
10^36 . Undesilyon
10^39 . Dodesilyon
10^42 . Tredesilyon
10^45 . Kattuordesilyon
10^48 . Kendesilyon
10^51 . Sexdesilyon
10^54 . Septendesilyon
10^57 . Oktodesilyon
10^60 . Novemdesilyon
10^63 . Vigintilyon
10^66 . Unvigintilyon
10^69 . Dovigintilyon
10^72 . Trevigintilyon
10^75 . Kattuorvigintilyon
10^78 . Kenvigintilyon
10^81 . Sexvigintilyon
10^84 . Septenvigintilyon
10^87 . Oktovigintilyon
10^90 . Novemvigintilyon
10^93 . Trigintilyon
10^96 . Untrigintilyon
10^99 . Dotrigintilyon
10^102 . Tretrigintilyon
10^105 . Kattuortrigintilyon
10^108 . Kentrigintilyon
10^111 . Sextrigintilyon
10^114 . Septentrigintilyon
10^117 . Oktotrigintilyon
10^120 . Novemtrigintilyon
10^123 . Katragintilyon
10^126 . Unkatragintilyon
10^129 . Dokatragintilyon
10^132. Trekatragintilyon
10^135. Kattuorkatragintilyon
10^138. Kenkatragintilyon
10^141. Sexkatragintilyon
10^144. Septenkatragintilyon
10^147. Oktokatragintilyon
10^150. Novemkatragintilyon
10^153. Kenquagintilyon
10^156. Unkenquagintilyon
10^159. Dokenquagintilyon
10^162. Trekenquagintilyon
10^165. Kattuorkenquagintilyon
10^168. Kenkenquagintilyon
Paylaş:

ATATÜRK’ÜN MATEMATİK ALANINDA YAPTIĞI ÇALIŞMALAR




Atatürk'ün yaşamında (1881-1938) ilk olağanüstü başarısı, 1893 yılında, çocukluk çağında, orta öğrenimi döneminde matematik dersinde olmuş ve bunun sonucu olarak dersin öğretmeni O'nun adına "Kemal" ismini eklemiştir. Atatürk, Selanik Askeri Rüştiyesinde" geçen bu olayla ilgili anısını şöyle anlatıyor:

"... Rüştiyede en çok matematiğe merak sardım. Az zamanda bize bu dersi veren öğretmen kadar belki de daha fazla bilgi edindim. Derslerin üstündeki sorularla uğraşıyordum, yazılı sorular düzenliyordum. Matematik öğretmeni de yazılı olarak cevap veriyordu. Öğretmenimin ismi Mustafa idi, bir gün bana dedi ki:
-"Oğlum senin de ismin Mustafa benim de. Bu, böyle olmayacak, arada bir fark bulunmalı. Bundan sonra adın Mustafa Kemal olsun."
O zamandan beri ismim gerçekten Mustafa Kemal oldu.

Öğretmen sert bir adamdı. Sınıfta birinci, ikinci tanımıyordu. Bir gün bize:
"Aramızda kendine kimler güveniyor kalksınlar, onları müzakereci (çalıştırıcı) yapacağım" dedi.Önce duraksadım. Ayağa öyleleri kalktı ki ben kalkmamayı tercih ettim. Bunlardan birinin çalıştırıcılığı altına girdim, çalışmanın ortasında daha fazla dayanamadım. Ayağa kalkarak:
-"Ben bundan daha iyi yaparım" dedim, bunun üzerine öğretmen beni çalıştırıcı yaptı. Eski çalıştırıcıyı benim müzakerem altına verdi.Askeri Rüştiyeyi bitirdiğimde matematik merakım epeyce ilerlemişti. Manastır Askeri İdadisinde matematik pek kolay değildi. Bununla uğraşımı sürdürdüm... İdadide iken bıkmaksızın çalışıyorduk. Sınıfta birinci, ikinci olmak için hepimizde şiddetli bir gayret vardı. Sonunda idadiyi bitirdim. Harbiyeye geçtim, burada da matematik merakı sürüyordu..." Mustafa Kemal, Selanik Askeri Rüştiyesindeyken, matematik öğretmeni yüzbaşı Mustafa efendi sınıfa gelmediğinde, onun yerine birçok kez bu dersi vermiştir.

Atatürk, yaşamının askeri öğrenim sonrası dönemlerini, ulusal ve uluslar arası büyük savaş ve devrim olayları içinde, aklın ve bilimin kılavuzluğunu izleyen Büyük Asker, Ulusal ve Çağdaş Devlet kurucusu, "Yirminci Yüzyılın Gerçek Önderi" olarak geçirdi. O'nun bu dönemlerde, ölümünden yaklaşık birbuçuk yıl öncesine değin matematikle ne ölçüde uğraştığını bilmiyoruz.Bu konuda, Türk Dil Kurum Başuzmanı A.Dilaçar'ın 10.11.1971 tarihli bir yazısı çok ilginç bilgiler vermektedir. Bu yazıdan öğrendiğimize göre,
"Atatürk ölümünden birbuçuk yıl kadar önce, üçüncü Türk Dil Kurultayından (24-31 Ağustos 1936) hemen sonra 1936-1937 yılı kış aylarında kendi eliyle Geometri adlı bir kitap yazmıştır".Atatürk, bunu, birtakım Fransızca geometri kitaplarını okuduktan sonra hazırlamış ve yapıt ilk kez 1937 yılında "Geometri öğretenlerle, bu konuda kitap yazacaklara kılavuz olarak Kültür Bakanlığınca yayınlanmıştır".

Bu 44 sayfalık yapıttaki boyut, uzay, yüzey, düzey, çap, yarıçap, kesek kesit, yay, çember, teğet, açı, açıortay, içters açı, dışters açı, taban, eğik, kırık, çekül, yatay, düşey, yöndeş, konum, üçgen, dörtgen, beşgen, köşegen, eşkenar, ikizkenar, paralelkenar, yanal, yamuk, artı, eksi, çarp, bölü, eşit, toplam, oran, orantı, türev, alan, varsayı, gerekçe gibi terimler Atatürk tarafından türetilmiştir.Yapıttaki tanımların tümünü Atatürk yazmıştır. Her tanım, ilgi kavramı tüm öğeleriyle eksiksiz ve açık biçimde anlatmakta, özel ve temelli nitelikleri içermektedir. Gerekli ve yeterli örnekler de verilmiştir. Tanınmış bilim tarihçisi Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı, tam bir yetkiyle, bu Geometri kitabını, "küçük fakat anıtsal bir yapıt" diye nitelendirmiştir.

Atatürk, yaşamının önemli bir kesimini tarihin en büyük savaşlarından birinin içinde, ulusal ve evrensel sorumluluklar yüklenerek geçirdikten yıllarca sonra, düzenli bir mantık ve bilgi disiplini kesinlikle gerektiren matematik alanında, yeni türettiği terimlerle böylesine özlü bir yapıtı yazmakla, dil ve matematikteki üstün yeteneğini kanıtlamıştır. Atatürk'ün yaşamında çok belirgin bir örneğini izlediğimiz gibi, aslında dil ile matematiksel kültür arasında sıkı bağıntı vardır. Atatürk'ün dehasında, dil ve matematik gibi aklın değişik disiplinleri birbirini karşılıklı olarak hep olumlu yönde etkilemiş ve geliştirmiştir. Atatürk, "Fen terimleri o suretle yapılmalı ki anlamları ancak istenilen şeyi ifade edebilsin"demiş ve bunu, Osmanlıca çok sayıda terimin yerine öz Türkçe karşılıklarını türetirken üstün bir başarıyla gerçekleştirmiştir.Atatürk'ü, "Geometri" adlı yapıtını yazmaya zorlayan nedenleri, O'nun dil çalışmalarını yakından izlemek olanağını bulabilen tanınmış dil uzmanı A. Dilaçar şöyle açıklıyor:

" ... Atatürk hep matematikle uğraşırdı. Eski geometri terimleri çok ağdalı idi. Gen bile, uzun uzun bu terimleri okuduğum halde, şimdikiler Imışısında güçlüğünü daha iyi anlıyorum. Pedagojide bir gerçek var: Fıkır yolunun açık olması, bir ip ucunun bulunması lazımdır. Yoksa bir külçe gibi çöker. Müselles kelimesini ele alalım. Arapça okullarımızdan kaldırılmıştır. Sülüs'ten müştak (türetilmiş) bir kelime olduğunu öğrenin nasıl bilsin? Arapça soğurucu bir dildir. Örneğin "müsteşrik" "şark" kelimesinden gelmiş bir kelimedir. Önüne, ortasına, arkasına birtakım heceler eklenmiş. Bunun aslını bulmak bir Arapça gramer meselesidir, Okullarımızdan Arapça, Farsça kaldırılmış olduğundan, öğren id "müselles"i küde kelime olarak karşısında görecektir. "Uç" aklına gelmeyecektir. Ama müselles yerine "üçgen" dersek, hır üç var. "Gen". Atatürk'e göre "genişlikten" alınmıştır. Bir ipucu var. "Dörtgen" dörtten gelmiştir. Bir ipucu vardır. "Eşit", denk anlamında olan "eş"ten gelmiştir. Ama müsavi Arapça bir kelimedir. Bu sebeple Atatürk'ün prensipleri burada da doğru idi. On im için bu en ağdalı olan bu bilim dalını ele aldı ve kitabı örnek olarak bıraktı..."

Atatürk'ün matematik terimlerini türetme ve bunları öğretime yerleştirme çalışmaları konusunda Prof. Dr. Vecibe Latıpoğlu, şu bilgilen veriyor:" ... Atatürk, matematiği iyi bildiği ve sevdiği için, terim devrimine matematikten başlamıştır, denilebilir. Çünkü Türk Dili (Belleten)'in Şubat 1937 tarihli yayınından bir ay sonra, Atatürk, ceyb (sinüs) ve tece^b (koşmuş)'m Türkçe karşılıklarının bulunması için 29 Mart 1937 tarihli Ulus Gazetesine ilan verdirerek bir yarışma açtırmıştır... Sonunda hazırlanan bütün terimler, Türk Dili (Belleten) dergisinin Ekim 1937 tarihli sayısında yer almıştır. Terimler, Türkçe-Osmanlıca, Osmanlıca-Türkçe, Fransızca-Türkçe olmak üzere sıralanmış ve ön sırayı matematik terimleri almıştır...

Atatürk terim çalışmalarının ülkedeki etkisini öğrenmek için, 1937 yılı sonbaharında, Sivas'a giderek, vaktiyle Sivas Kongresini topladığı lise binasında, dokuzuncu sınıfın geometri dersine girmiştir''. Bu derste eski terimlerle öğrenimin zorluğunu birkez daha saptayan Atatürk, "Bu anlaşılmaz terimlerle, öğrencilere bilgi verilemez" diyerek kitabı atmış ve sonra tahta başına geçip "dili" yerine "kenar", "müselles" yerine "üçgen", "müselles mütesaviyül adla" yerine "eşkenar üçgen", "zaviye" yerine "açı" terimlerini kullanarak ünlü Pisagor teoremini öğrencilere anlatmıştır"'. Atatürk, bu inceleme gezisinde yanında bulunan Kültür Bakanı Saffet Arıkan'a tüm okul kitaplarının yeni terimlerle, hemen yarılması emrini vermiş ve Türkçeleştirilmiş terimlerle iki ayda hazırlanan kitaplar bütün okullara Kültür Bakanlığınca gönderilmiştir' .

Atatürk'ün türettiği matematik terimleri ve yaptığı geometri tanımlarının hemen hemen tümü bugüne değin değişmeksizin kullanıla gelmiştir. O'nun türettiklerinden sadece birkaç terim sonradan küçük ölçüde değiştirilmiştir. Örneğin Fransızca "hypothese'in karşılığı olan Osmanlıcıdaki" faraziye'nin yerine Atatürk, Türkçe "varsayı" terimini türetmiş ve sonradan bu terim varsayım" biçimini almıştır. Aynı şekilde O'nun "tümey açı", "bütey açı" terimlerinin yerini "tümler açı", "bütünler açı" terimleri almıştır. Çok az sayıda ve sınırlı olan bu terim değişikliklerini, Atatürk'ün dildeki temel ilkesinin doğruluğunun birer kanıtı saymak gerekir.

Diğer taraftan asıl müspet ilimlerin başında gelen matematik bilgisi Atatürk için başlıca bir konudur. Çünkü matematik insan topluluklarına müspet yol gösteren re uygulamasında yarar sağlayan müspet bir ılım dalıdır. İşte Atatürk bu ilime çok değer verdiği için hem nazarı kısımları çok iyi bellemiş, hem de bunların uygulamasına her bakımdan önem vermiştir. Hatta matematik terimlerinin bugün kullandığımı; deyimleri tamamen kendi buluşları ile saptamıştır.

Atatürk bu konuda konuşurken özellikle söylediklerinden şunları anımsıyorum: "Ben öğrenim devrimde matematik konusuna çok önem ı'ermiş ini dır ve bundan hayatımın çeşitli safhalarında başarı elde etmek için faydalanmış olduğumu söyleyebilirim. Onun için herkes matematik bilgisinin çok gerekli olduğuna inanmalıdır."

Matematiğe böylesine önem veren Atatürk'ün bu konudaki çalışmaları, tarihte çok az sayıda örneklerine rastlayabildiğimiz Büyük Eğitimci niteliği de olan devlet adamlarından bin olarak kendisine seçkin bir yer sağutmada etken olmuştu. O'nun olağanüstü başarılı yaşamı, akademisinin girişine "Matematik bilmeyen buruya girmesin" diye yazan, antik çağın ünlü filazofu Platon (Eflatun) Un bu dileğinin yararını modern çağda kanıtlamıştır, denilebilir.
      
                 

Paylaş: